Doğum nəzarəti, üreme sağlamlığı və cinsi sağlamlığın əsas elementlərindən biri olaraq qadınlar üçün həm qorxulan, həm də idarə edilməsi çətindir bir prosesdir. Doğum nəzarəti, insanların və ya cütlərin istədikləri vaxtda, neçə uşaq istədikləri, və onlara nə vaxt və neçə uşaq sahibi olmaq üçün qayğı göstərəcəkləri bir prosesdir.
- Doğum nəzarətinin məqsədi sağlamlığı qorumaq və sağlam cinsi həyatı almaqdır. Doğum nəzarətinin faydaları:
- İstənilən şəxsi və ya ərini istənilən zamanda istənilən cür istənilən sayda uşaqlardan qorumaq
- Doğumlar arasındakı intervalı düzəltmək
- Sosial-ekonomik və yaşa görə insanların neçə və neçə uşaq sahibi olacaqlarını qərar vermələrini təmin etməkdir.
Doğum nəzarəti metodları nələrdir?
Geleneksel metodlar:
Bunlar həkim təciliyətinə və ya cərrahi müdaxəsəyə ehtiyac olmaksızın əvvəlki dövrlərdə tətbiq olunan doğum nəzarəti metodlarıdır. Effektivliyi 50-60% -dir. Onlar çox diqqətlə tətbiq olunmalıdır.
- Geri çəkmə metod
- Təqvim metod
- Səhv menstruasiya (süd emzirir)
- Servikal mukus metod (vajinal nəfəs)
Doğum nəzarəti tabletleri:
Bu tabletlər yumurta inkişafını və hamiləliyi qarşılayan estrojen və proqesteron hormonlarını içərir, rahimin içərisinə çatmaq üçün spermə mənəvi cəhət artırmaqla. Doğum nəzarəti təmin etməyə əlavə olaraq, onlar adet dövrünü düzəltdikləri, adet ağrılarını azaltdıqları, artmış saç və sivil şikayətlərini azaldırdıqları və tabletlər istifadə edilməkdən sonra hamiləlikin bir məsələ də dərhal ola bilər. Onların qoruma dərəcəsi 99% -dur. Onlar hər gün eyni saatda götürülməlidir.
- Onlar istifadə edilməməli olduğu hal:
- 35 yaşın üstündə olanlar ki, onlar sigara içirlər
- Aktiv karaciyər siroz rahatsızlığı olanlar
- Aurik migraines olanlar
- Qan damarlarının tıxsalı və ya riski olanlar
- İlk 6 ayda olan emzirilir
İntrauterin cihaz (IUD-Spiral):
Bunlar iki növ: mağnezit və hormonal. Hormonal IUD-lar, ağır kanaması olan xəstələrdə müalicə məqsədi ilə və ya maqnezit IUD-ları istifadə edə bilməyən xəstələrlə üzv olanlar üçün müdafiə üçün üstünlük verilir. O, rahimdə bir xarici cisim reaksiyası yarataraq və spermə uterus içində yaşamaq qarşısını alaraq hamiləliyi qarşılar. Onun qoruma dərəcəsi 99% -dur. Hamiləlik cihazın çıxarılmasından dərhal sonra ola bilər.
Mənfi tərəfi odur ki, o adet kanamasının miqdarını və müddətini artırabilər, menstruasiya zamanı ağrıya səbəb ola bilər və seksual yolla bulaşan xəstəliklərə qarşı qoruyucu deyil.
Aylıq və ya 3-aylıq injeksiyalar:
O, proqesteron hormonunu içərir. İki növü var: aylıq və 3-aylıq. O, menstruasiyanın ilk 5 günündə musqulara verilir. O, yumurta formalaşmasını və spermə uterusə çatmaq üçün servikal müqayisatları qalınlaşdırmaqla hamiləliyi qarşılayan təzyiq edir. Hamiləlik dərəcələri 1%’in altındadır. Mənfi tərəfləri odur ki, o qaydasız adetlərə səbəb ola bilər və hamiləlik ilk il ərzində dərhal baş verməyə bilər.
Kondom:
Kişilər tərəfindən istifadə olunan kontraseptiv metodlarından biri olan kondomlar sperm və vajina arasında bir səth yaradaraq sperm keçidini qarşılayır. O, həmçinin cinsi yolla bulaşan xəstəliklərdən cütləri qoruyur. Onun istifadəsində diqqətli olunmalıdır ki, cinsi əlaqədən əvvəl ərəktə penisə qoyulmalıdır ki, bütün penis örtmək üçün və cızıqlanma üçün yoxlanılmalıdır. Düzgün istifadə edilsə, o 98% effektivdir. Lates alerjisi olan cütlər onu istifadə etməməlidir.
Subkutan implantlar:
Cildin altına yerləşdirilən proqestin adlanan hormonu salıyan kiçik və elastik bir çubuktur. O, əsasən qollaqın iç tərəfində yerləşdirilir. O, yumurta formalaşmasını və spermə uterusə çatmaq üçün servikal müqayisatları qalınlaşdırmaqla hamiləliyi qarşılayan təzyiq edir. O, 3 il və 5 il arasında qoruma təmin edir. Mənfi tərəfi odur ki, onu çıxarmaq üçün kiçik bir əməliyyat tələb olunur. O, həmçinin qaydasız adetlər, baş ağrısı / migren, döş hassasiyyəti, çəki artımı və vajinal quruğa səbəb ola bilər.
Cərrahi metodlar:
Tüp ligasiya / ligasiya: Bu qısa və sadə bir prosedur, qadının tüplərini ligaşiya etməkdir. Birdən çox uşağı olan və 35 yaşından yuxarı olan qadınlara tətbiq edilə bilər. Onun qoruma dərəcəsi 99% kimi bildirilir. Tüplər sadəcə yumurtalıq və uterus arasında əlaqə təmin edən orqanlar olduğu üçün, qaydasız adet, erkən menopoz və ya cinsi disfunksiya yaratmır. Geri dönmək çətindir və daimi bir metod olduğu üçün cütlər yaxşı düşünməlidir.
Vazektomi: Kişilərin sperm keçidinə icazə verən kanalları, yəni kişi sperm kanallarını ligaşiya etməkdir. Əgər kişidən gələn ejaqulatın rəngi və sıxlığı üzərində heç bir dəyişiklik olmasına baxmayaraq, o sperm hərəkət etmir. Kişilərə yerli narkoz altında qısa bir prosedur olaraq həyata keçirilən vazektomi, ən etibarlı metodlardan biridir. O, mütləq uşaq istəməyən cütlər üçün tövsiyə olunur. Sperm kanallarının yenidən açılması üçün əməliyyat tələb olunur və 100% qayıtma olmaya bilər.
Xahiş edirəm ki, ən doğru metod həkiminizlə birgə qərar veriləcək, çünki mən ən çox istifadə edilən metodlardan danışsam da, şəxslər üçün ən sağlam metod ginekoloji müayinədən sonra qərarlaşdırılır.
Sağlam qalın.
- Op.Dr.Merve Olgun
- Ginekologiya və Obstetrik